Standpunt activiteiten voor mensen met dementie

Alzheimer Nederland pleit voor voldoende passende activiteiten voor mensen met dementie. Activiteiten, zoals de dagbesteding, de zorgboerderij en vrijwilligerswerk, zijn erg belangrijk voor mensen met dementie en hun naasten. Het mes snijdt aan twee kanten, het geeft structuur, zorgt voor zingeving en het ontlast de mantelzorgers. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt sinds 2015 bij gemeenten vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Veel te winnen op het gebied van dagbesteding

Momenteel zijn activiteiten vaak aanbodgericht in plaats van vraaggericht. Ook is het aanbod van dagbesteding voor mensen met dementie afgeschaald door de coronacrisis. Er is dus nog veel te winnen op het gebied van dagbesteding! Alzheimer Nederland vindt dat er meer gekeken moet worden naar de persoonlijke interesses en wensen van mensen met dementie en vooral naar wat er nog wél kan. Ook moet het aanbod voldoende zijn zodat de mantelzorger niet omvalt.

Oproep tot actie

Langer meedoen voor mensen met dementie vraagt om samenwerking. De cruciale partijen hiervoor zijn de gemeenten, welzijnsorganisaties en zorginstellingen. Daarom vragen we hun aandacht en actie om gezamenlijk te zorgen voor voldoende en passende activiteiten voor mensen met dementie.

Stel criteria bij het contracteren van aanbieders van dagactiviteiten. Zet hierbij specialisatie en deskundigheid op het gebied van dementie voorop en werk aan de hand van de Zorgstandaard Dementie.

Stel een aanmoedigingspremie of prestatiecontract in voor (commerciële) organisaties die hun activiteiten opstellen of openstellen voor mensen met dementie.

Zorg voor voldoende en passend vervoer naar de activiteiten.
Kijk naar wat er nog wel kan en sluit aan op de voorkeuren van mensen met dementie zodat zij langer mee kunnen doen.

Zet in op diversiteit van activiteiten, zoals ontmoetingscentra, Odensehuizen, sociale benadering, DemenTalent, zorgboerderij en lotgenotengroepen.

Breng het belang van actief blijven, dagactiviteiten en langer meedoen onder de aandacht.
Zorg dat professionals en aanbieders naadloos samenwerken binnen de netwerken of ketens van de regio.

Werk aan de hand van de Zorgstandaard Dementie.

Infographic behoefte aan ontmoetingsplekken

Vervolg infographic over behoefte aan ontmoetingsplekken

Download behoeftenonderzoek

Een voorbeeld uit de praktijk: “Ik wil graag nuttig bezig blijven

Hans Schippers heeft de diagnose Alzheimer op jonge leeftijd gekregen. Hij ging al snel naar de dagbesteding, maar dit paste niet bij hem. Hij was veruit de jongste en er zat geen uitdaging in de activiteiten. Nu is Hans vrijwilliger bij de imkerij in de buurt, via het initiatief DemenTalent. Voor de imkerij, die opzoek was naar een vrijwilliger, is het fijn dat Hans helpt. Voor Hans zelf is het fijn om te merken dat hij nuttig is. Een win-win situatie.

Ook voor zijn vrouw Hetty, die nog werkt, geeft het rust. Prachtig van de imkerij, dat ook de hond Ollie mee mag, dit is pas echt maatwerk! De begeleider Thea geeft zelf aan dat ze kijken naar wat de mensen willen doen, en als ze dat weet gaat ze het gewoon regelen. De opzet is kleinschalig, dat geeft Thea de ruimte om voldoende individuele aandacht te geven. Het vervoer is ook belangrijk, dat verlaagt de drempel voor mensen met dementie om hun huis te verlaten.

Bekijk ook het boekje 'Langer meedoen' met 10 inspirerende voorbeelden van initiatieven voor mensen met dementie.

Onderzoeksresultaten

70% van de mensen met dementie woont thuis, waarvan de helft alleen. Uit onderzoek blijkt dat verschillende soorten interventies, zoals bewegen, gedragstherapie, cognitieve uitdaging en plezierige activiteiten, leiden tot een verbetering van de kwaliteit van leven van de persoon met dementie (1). Dagbesteding kan daarnaast zorgen voor een vermindering van vereenzaming, fysieke activering, depressie, gedragsproblemen en angst (2).

Vrijwilligerswerk voor mensen met dementie, ook wel DemenTalent, heeft een positief effect op het gedrag en stemmingswisselingen. Mantelzorgers waren gelukkiger als hun naaste met dementie meedeed aan DemenTalent in vergelijking met mantelzorgers waarvan de naaste met dementie niet naar de dagbesteding ging (3). Het is niet verwonderlijk dat mantelzorgers dagactiviteiten voor hun naaste in hun top 3 van ondersteuning zetten die zij nodig hebben om het thuis langer vol te houden (Dementiemonitor Mantelzorger 2018). Toch varieert het regionale gebruik van dagactiviteiten die worden bekostigd door de Wmo tussen de 7% en 43% (Dementieregister, 2017).

Vier sleutelwoorden

Investeren in passende activiteiten kan beter en loont omdat mantelzorgers het zo langer thuis kunnen vol houden, mensen met dementie langer mee kunnen blijven doen en de verpleeghuisopname wordt hierdoor uitgesteld. De vier sleutelwoorden voor goede activiteiten voor mensen met dementie zijn deskundigheid, veiligheid, passendheid en regelmaat.

Bronnen

Logsdon, R. G., McCurry, S. M., & Teri, L. (2007). Evidence-Based Interventions to Improve Quality of Life for Individuals with Dementia. Alzheimer's care today, 8(4), 309–318.
Dröes, R. M., Meiland, F., Schmitz, M., & van Tilburg, W. (2004). Effect of combined support for people with dementia and carers versus regular day care on behaviour and mood of persons with dementia: results from a multi-centre implementation study. International journal of geriatric psychiatry, 19(7), 673–684. https://doi.org/10.1002/gps.1142
van Rijn, A., Meiland, F., & Dröes, R. M. (2020). Linking two new E-health caregiver interventions to meeting centres for people with dementia and their carers; a process evaluation. Aging & mental health, 24(8), 1316-1325.

Vragen of ideeën?

Wil je meer weten over ons standpunt over casemanagement dementie, neem dan contact met ons op.

Telefoon: (033) 303 2547
E-mail: [email protected]