De raakvlakken tussen Monuta en Alzheimer Nederland

Een emotioneel proces. Een dierbare met dementie nadert de laatste fase van zijn leven. Hoe bespreek je dan zijn of haar wensen voor de uitvaart? De partner - vaak ook de mantelzorger - wil rekening houden met de verlangens van de ander. Maar hoe breng je die in kaart? Medewerkers van Monuta Uitvaartzorg zijn getraind om zo’n proces in goede banen te leiden. Dankzij de samenwerking tussen Monuta en Alzheimer Nederland.

Een gesprek met Quinten Fraai en Hans Scheel bij het hoofdkantoor van Monuta in Apeldoorn. Quinten is directievoorzitter bij Monuta en Hans werkt als relatiemanager bij de uitvaartonderneming. Eerst vertelt Quinten over het ontstaan van Monuta, in 1923. “In die tijd kon de arbeidersklasse zich geen waardig afscheid permitteren. De gegoede burgerij had het beter voor elkaar: die kregen een individueel graf en een mooie afscheidsdienst. De grondleggers van Monuta hebben zich toen verenigd om dat voor iedereen mogelijk te maken. Hoewel we bijna honderd jaar verder zijn, zit dat sociale aspect nog nadrukkelijk in het DNA van onze organisatie. Nog altijd maken we ons sterk voor een afscheid met een goed gevoel. Want voor nabestaanden is dat de basis om het leven daarna weer op te kunnen pakken.”

Herfst
Vanuit die maatschappelijke verantwoordelijkheid is Monuta sinds 2018 ook partner van Alzheimer Nederland. Een logische stap, vindt Quinten. “We zetten ons allebei in voor mensen in de herfst van hun leven. Daarbij versterken we elkaar.” De uitvaartorganisatie draagt financieel bij en stelt inhoudelijke deskundigheid ter beschikking. “Monuta heeft veel ervaring met het begeleiden van mensen bij het verwerken van verlies. Al die kennis en ervaring komen samen bij onze uitvaartverzorgers, die tot de best opgeleiden op de markt behoren.” Zo is Hans Scheel één van de experts op het informatieplatform dementie.nl. Daarop beantwoordt hij vragen over afscheid, verlies en rouw.

Hand vasthouden
Als deskundige geeft hij op dat platform ook richtlijnen voor het afscheid zelf. Voorbeelden? “Ook al kan iemand met dementie zijn gevoelens niet altijd meer onder woorden brengen, toch kun je met een persoonlijke aanpak en kleine gebaren ruimte geven voor emoties. Door even een hand vast te houden, op een belangrijk moment. Of door hem of haar een lichtje te laten aansteken, bij de kist. Zo betrek je ze er heel nadrukkelijk bij en hoeven ze zich niet buitengesloten te voelen.”

Houvast
Een ander voorbeeld van samenwerking zijn de bijeenkomsten bij de Alzheimer Cafés in het land, waar vrijwilligers van Alzheimer Nederland en speciaal opgeleide medewerkers van Monuta met mensen met dementie en hun mantelzorgers in gesprek gaan over afscheid en rouw. “Bij die bijeenkomsten praten we over de invulling van de laatste fase van het leven. Ook bespreken we op een respectvolle, geduldige manier hoe iemand zijn uitvaart voor zich ziet. Vaak merk je dat ze zoeken naar houvast in dit proces.”

De ervaring leert dat veel mensen het moeilijk vinden hierover te praten, maar dat ze het achteraf heel waardevol vinden als daarover duidelijkheid is. Ook voor Monuta en Alzheimer Nederland brengen die gesprekken vaak nuttige inzichten, zegt Hans. “Wij leren daar van de kennis van Alzheimer Nederland en zij leren weer van onze ervaring en expertise.”

Wisselwerking
Deze wisselwerking blijkt ook effectief bij de Samen dementievriendelijk-trainingen die medewerkers van Monuta volgden. Uitvaartleiders en gastvrouwen- en heren van crematoria en uitvaartcentra leerden daar dementie te herkennen en adequaat om te gaan met mensen die ermee te maken hebben. Daarbij kwamen situaties aan bod uit hun dagelijkse praktijk. Hans geeft een voorbeeld: “Mensen met dementie vinden het lastig om veel impulsen te krijgen en snel keuzes te maken. Als je dat weet, vraag je ze niet of ze koffie, thee, cola of sap willen, want dan raken ze in de war. Wij bieden liever een alternatief en wachten dan het antwoord even af.”

Trainingen
De medewerkers die de trainingen volgden vertelden dat ze er niet alleen op hun werk maar ook in hun persoonlijke leven iets aan hebben. Quinten: “Nu dementie steeds vaker voorkomt, ziet iedereen het steeds vaker om zich heen. Het omgaan daarmee houdt niet op na werktijd.”

Voordeel
Nog even terug naar de samenwerking tussen Monuta en Alzheimer Nederland. Dat is een win-winsituatie, zegt Quinten. “Ons streven is om een betekenisvolle bijdrage te leveren aan de samenleving. Dat doen we vanuit onze oorsprong, ons DNA en onze kernwaarden: daadkracht, oprechtheid en empathie. Die sluiten naadloos aan bij de doelstellingen van Alzheimer Nederland. En nu we de opgedane kennis van die samenwerking kunnen toepassen, wordt onze dienstverlening beter. Dat is in het voordeel van iedereen.”