Ga direct naar de contentGa direct naar de content

Delier na ziekenhuisopname

Ouderen op de intensive care lopen een groot risico om een delier, ofwel acute verwardheid, te krijgen. Dat kan leiden tot verschijnselen van dementie of deze verergeren. Verpleegkundigen en familieleden kunnen helpen om de kans op een delier te verkleinen. Een opname op de Intensive Care (IC) is voor patiënten en hun naasten een stressvolle periode. Hoe langer iemand op de IC verblijft, hoe groter de kans is op complicaties, zoals infecties. Bij ouderen neemt ook het risico toe op een delier tijdens of na de opname.

Delier niet altijd herkend

Een delier kenmerkt zich door acute verwardheid die gepaard kan gaan met angst, hallucinaties en onrust. Amerikaanse onderzoekers kwamen erachter dat een delier voorkomt bij bijna 70% van de ouderen op de IC, terwijl de diagnose lang niet altijd gesteld wordt. Dat zou zelfs bij de helft van mensen met een delier het geval zijn.

Verschil tussen delier en dementie

Symptomen van delier en dementie kunnen op elkaar lijken. Het grote verschil met dementie is dat dementie langzaam verergert, terwijl delier een acute situatie is die enkele uren tot dagen duurt. Onderstaande figuur geeft de verschillen weer. In de maanden na een delier krijgt ongeveer een kwart van de ouderen te maken met symptomen van de ziekte van Alzheimer.

Kenmerken Delier Dementie
Begin/Duur Plotseling/uren tot dagen Geleidelijk/maanden tot jaren
Gemoed Normaal tot angstig Normaal, vaak onverschillig
Alertheid Wisselt sterk Meestal alert
Aandacht Verminderd Wisselend goed/verminderd
Verstand Vaak wisselend Soms wisselend
Geheugen Verminderd (plotseling) Verminderd
Beweging Snel, onwillekeurig zenuwtrekken Soms veel trillen
Oriëntatie Verminderd Verminderd
Psychotische kenmerken Zien en voelen van hallucinaties/ verkeerd opvatten wat men ziet Soms zien van hallucinaties/ vaak achterdochtig
Slaap Meestal verstoord Meestal normaal
Spraak 'Praten met consumptie'/ verminderde beweging kaakspieren Moeilijk op woorden komen/
verminderd praten, lezen, schrijven
Denkproces Chaotisch Verarmd

 

Gevolgen van een delier bij dementie

Tijdens een verblijf op de IC ontwikkeld meer dan de helft van de mensen die al dementie had een delier. Gemiddeld moeten zij daardoor vier dagen langer in het ziekenhuis blijven en duurt het herstel thuis ook langer. Het komt vaak voor dat uitdroging de oorzaak is van een delier, terwijl dit eenvoudig in de gaten kan worden gehouden. Door een delier gaan mensen met dementie vaak harder achteruit. Goede training van verpleegkundigen om de signalen van een delier te herkennen, is daarom belangrijk.  

Wat kunt u doen?

U kunt als familie van een oudere op de IC helpen de kans op een delier te verkleinen. 

  • Vraag geregeld naar datum en tijd
  • Houd de gordijnen overdag open en dim 's avonds het licht
  • Neem bril of gehoorapparaat van huis mee
  • Breng iets van huis mee dat rust geeft

Tips voor het personeel van de IC:

  • Zorg voor muziek op de achtergrond, bijvoorbeeld nummers die herinneren aan vroeger
  • Geef een welkomspakketje met eenvoudige activiteiten die de hersenen actief houden. Deze activiteiten kunt u samen doen.
  • Maak een kar met materialen om alleen of samen te gebruiken. In de kar kunnen eenvoudige boeken, puzzels, papier en kleurpotloden, en bordspellen liggen.