Veranderd gedrag als symptoom van dementie
Gedragsverandering kan een symptoom zijn van dementie. Iemand gedraagt zich dan anders dan vroeger, voor de ziekte. Iemand kan bijvoorbeeld ineens boos of wantrouwig worden, of juist liever zijn en meer lachen dan eerst. En ineens dingen doen die hij of zij ervoor nooit deed. Het gaat vooral om de verandering in gedrag. Die wordt veroorzaakt door dementie. Je leest er meer over op deze pagina.
Welk gedrag verandert bij dementie?
Iemand met dementie is vaak emotioneler dan voorheen. Of is ongeremder en doet dingen die hij of zij voorheen nooit deed. Het kan soms lastig zijn om gedragsveranderingen door dementie bij iemand te herkennen. De veranderingen gaat meestal geleidelijk. Dus ook de omgeving kan er ongemerkt aan wennen. Let op de volgende gedragingen:
- Anderen niet meer vertrouwen. Omdat iemand steeds vaker spullen kwijtraakt, denkt diegene misschien ze gestolen zijn. Of denkt dat dingen voor hem of haar worden verzwegen.
- Agressief gedrag. Er gaan veel dingen mis en het is steeds moeilijker om dingen te begrijpen. Dat is frustrerend. Iemand met dementie kan zich daardoor agressief gaan gedragen. Of zoekt vaker ruzie met anderen, zonder directe aanleiding.
- Stemmingswisselingen. Iemand met dementie wisselt vaak plotseling van stemming. Het ene moment is diegene heel vrolijk, het andere moment opeens verdrietig of boos. Zonder dat iemand zelf echt weet waardoor.
Smoesjes, uitvluchten en fantasieverhalen. Iemand met dementie vergeet dingen en raakt spullen kwijt. Om de gaten in het geheugen te vullen kan iemand fantasieverhalen gaan vertellen. Of smoesjes of uitvluchten verzinnen voor dingen die misgaan. - Veranderd karakter. Iemands karakter kan door dementie veranderen. Vroeger was diegene misschien opvliegend en nu juist kalm. Of was altijd teruggetrokken en is nu meer uitgesproken. Diegene doet en zegt dingen die hij of zij eerder nooit zou doen of zeggen.
- Spullen verzamelen en verstoppen. De persoon met dementie vindt troost in bepaalde spulletjes. Hij of zij kan ze ook verstoppen uit angst dat iemand ze zal stelen, waardoor spullen juist vaak kwijtraken. Sommige mensen met dementie hamsteren voedsel.
- Ongepast gedrag. Mensen met dementie raken langzaam kwijt wat normaal gedrag is en wat niet. Iemand floept er soms vervelende of ongepaste woorden uit. Of is handtastelijker dan voorheen. Of vergeet soms dat eten met je handen niet hoort in een restaurant.
Veranderd gedrag en frontotemporale dementie
Frontotemporale dementie (FTD) is een type dementie die ook zelf weer verschillende typen heeft. Eén van die typen van frontotemporale dementie kan zorgen voor heftige gedragsveranderingen. Iemand wordt steeds meer impulsief, dwangmatig en ongevoelig. Ook kan iemand zich kinderlijk gaan gedragen of niet meer aan de normale omgangsvormen voldoen.
Wanneer vraag je de huisarts om hulp?
Als iemand ander gedrag laat zien dan vroeger hoeft dat niet automatisch dementie te zijn. Er kunnen ook andere redenen zijn. Bij dementie is meestal een combinatie van symptomen merkbaar. Vergeetachtigheid is bekend, maar denk bijvoorbeeld ook aan moeite met dagelijkse handelingen (apraxie) of taal- en spraakproblemen (afasie). Neem contact op met de huisarts als je twijfelt. Die luistert naar de klachten en doet onderzoek naar verschillende symptomen.