Factsheet cijfers en feiten over dementie

• Dementie is een ziektebeeld waarbij de geestelijke vermogens ernstig zijn afgenomen. Daardoor kan iemand dagelijkse handelingen, die voorheen moeiteloos werden gedaan, minder goed of niet meer uitvoeren. Het gaat om handelingen als zich aankleden, bereiden van voedsel, correcte inname van medicatie, of het betalen van rekeningen.
• De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer (70%), gevolgd door vasculaire dementie (16%).
• Mensen met dementie leven gemiddeld 6,5 jaar met de ziekte. Gedurende het ziekteproces neemt zowel het aantal als de ernst van de klachten toe. Er is geen genezing mogelijk voor dementie. Uiteindelijk overlijdt een patiënt aan de gevolgen van dementie. Dementie is na kanker en hart- en vaatziekten de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland.

• In Nederland hebben 290.000 mensen dementie.
  - Hiervan zijn er naar schatting 15.000 jonger dan 65 jaar.
  - Hiervan wonen er ruim 80.000 in verpleeg- of verzorgingshuizen.
  - Hiervan hebben er ruim 100.000 nog geen diagnose.
• Ieder uur krijgen vijf mensen in Nederland dementie. Erkenning duurt echter lang. 66% van de mantelzorgers geeft aan dat het langer dan 1 jaar duurde voordat de diagnose werd gesteld. 
• Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040. Tot 2050 zal het aantal mensen met dementie verder oplopen naar ruim 620.000.

Impact op de samenleving

• De zorguitgaven voor mensen met dementie nemen fors toe, van 8,6 miljard in 2017 naar 10,6 miljard in 2020. Bron: Vektis 2022

Impact op mantelzorgers

• 79% van de mensen met dementie woont thuis en wordt verzorgd door hun naaste familie en/of omgeving, de zogenaamde mantelzorgers.   
• Er zijn in Nederland ruim 800.000 mantelzorgers van mensen met dementie. 
• Uit onderzoek blijkt dat vrouwelijke en oudere mantelzorgers en degenen die hun partner (of kinderen verzorgen) ernstiger belast zijn dan andere mantelzorgers.
• De ervaren belasting van mantelzorgers van mensen met dementie is relatief hoog
• Alzheimer Nederland voert iedere twee jaar een onderzoek uit onder mantelzorgers van mensen met dementie, de Dementiemonitor.
  - Mantelzorgers geven aan gemiddeld 39 uur per week voor hun naaste met dementie zorgen. Dat is dus bijna net zo veel als fulltime baan.
  - 47% van de mantelzorgers zorgt voor een partner of 44% voor een (schoon)vader/(schoon)moeder.
  - 40% combineert de mantelzorg met een baan.
  - De gemiddelde leeftijd is 64 jaar, en 71% is vrouw.
  - Ruim de helft (53%) van de mantelzorgers van mensen met dementie is zwaar belast. 3% van de mantelzorgers is zelfs overbelast. Als de mantelzorger de ondersteuning van iemand met dementie niet meer aankan, is dat een belangrijke reden voor opname in een verpleeg- of verzorgingshuis.

• Het Register Dementiezorg en Ondersteuning geeft meer inzicht in het gebruik van zorg en ondersteuning door mensen met dementie en hun naasten. Dit wordt gedaan door het combineren van bestaande gegevens. Het Register is onderdeel van het programma Dementiezorg voor Elkaar. Samen met Nivel en VWS heeft Alzheimer Nederland het dementieregister opgezet. Op basis van de gegevens uit het Register zijn onderstaande factsheets tot stand gekomen.

> Bekijk de factsheet over achtergrondkenmerken van mensen met dementie
> Bekijk de factsheet over langdurige zorg
> Bekijk de factsheet over ziekenhuisopnamen
> Bekijk de factsheet over maatschappelijke ondersteuning vanuit de Wmo
> Bekijk de factsheet over medicatie, polyfarmacy en psychofarmacie 
> Bekijk de factsheet over de huisartsenzorg en de huisartsenpost

• Leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor dementie. De kans op dementie neemt sterk toe met de leeftijd:
  - Ruim 8% van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.
  - Ruim 25% van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.
  - Ruim 40% van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie.
• De kans is 1 op 5 dat iemand in zijn leven dementie krijgt. Bij vrouwen is dit 1 op 3, doordat de levensverwachting van vrouwen hoger is. Bij mannen 1 op de 7.
• Erfelijke vormen van dementie zijn zeldzaam. Deze vormen van dementie treffen mensen vaak al ver voor het 65e levensjaar. Iemand met een eerstegraads familielid (ouder, broer of zus) die na het 65e levensjaar dementie kreeg, heeft zelf slechts een klein verhoogd risico op de ziekte.
• De tien belangrijkste beïnvloedbare risicofactoren van dementie zijn:
  1. Hoge bloeddruk
  2. Overgewicht
  3. Alcohol
  4. Suikerziekte
  5. Roken
  6. Verhoogd cholesterol
  7. Ongezonde voeding
  8. Weinig beweging
  9. Weinig nieuwe dingen leren (tijdens het leven weinig uitdagingen in werk, hobby, sociale activiteiten en opleiding)
  10. Weinig sociale contacten

Wijzigingsdatum: Februari 2021