Vijf vragen over mindfulness bij dementie

‘Mindfulness staat al tientallen jaren in de belangstelling; zeker in de gezondheidszorg. Het wordt gebruikt voor veel verschillende klachten, zoals angst- en stemmingsstoornissen en zelfs bij verslaving. Het is voor ons heel logisch mindfulness nu ook aan te bieden bij mensen die meerdere klachten hebben die voorkomen bij dementie. Voor veel ouderen is het lastig beperkingen een plek te geven in het leven. Bij dementie speelt dat misschien nog wel meer, zowel voor degene die dementie heeft als voor de mantelzorger.

‘We weten al dat mindfulness bij mantelzorgers kan helpen om te gaan met de belasting die de zorg met zich meebrengt. Daarnaast kan het helpen jezelf steeds aan te passen aan de situatie. Maar bij mensen met dementie weten we nog niet zo goed wat het effect zal zijn. Daarom starten we met deze nieuwe cursus mindfulness voor duo’s: iemand met dementie en een mantelzorger.’

‘De cursus mindfulness is oorspronkelijk ontwikkeld vanuit bestaande therapieën.. De  achtweekse cursus is gericht op het hanteren en terugbrengen van stress. Eigenlijk is dat niet anders voor deelnemers met dementie en hun mantelzorgers. Je leert te kijken naar de situatie zoals die is en meer uit te gaan van de mogelijkheden in plaats van de beperkingen of wat er gaat veranderen in de toekomst.’

‘Uit kleine studies weten we dat mensen met dementie wel deel kunnen nemen aan de oefeningen, maar door de dementie kan het lastig zijn regelmatig te blijven oefenen. Hierdoor zal een blijvend effect niet zomaar optreden. Daarom bieden we de cursus nu aan voor mensen met dementie en een mantelzorger. De mantelzorger kan dan thuis de suggestie doen om de oefeningen uit te voeren. Daarnaast doet de mantelzorger vaardigheden op om goed te blijven letten op het eigen welzijn. We gaan nu bij deze eerste groep kijken hoe we kunnen helpen om de routine op te bouwen; om mindfulness een plek te geven in het dagelijks leven.’

‘Na deze eerste cursus willen we beter weten of mindfulness helpt bij mensen met dementie in de vroege fase en hun mantelzorgers. Ook moet duidelijk worden welke aanpassingen de cursus nodig heeft.. Hoe help je bijvoorbeeld als degene met dementie de oefening helemaal kwijt is? Op dat soort vragen willen we een antwoord. Vervolgens gaan we trainingen aanbieden aan mindfulnesstrainers en ook trainingsmateriaal verspreiden via de beroepsvereniging voor mindfulnesstrainers. We hopen dat mensen de cursus op steeds meer plekken in Nederland bij een erkende trainer kunnen gaan volgen.’

‘Het is aan te raden niet zomaar te beginnen met een oefening, maar eerst te praten met mensen uit de omgeving die eerder een cursus hebben gevolgd. Wat zijn hun ervaringen? Misschien kun je dan samen een oefening doen. Ook kun je beginnen met het boek ‘Mindfulness voor beginners’, van Jon Kabat-Zinn. Hij is de grondlegger van mindfulness in het westen. Bij dat boek zit een CD met oefeningen. Daarnaast is het een goed idee om met een mindfulnesstrainer uit de buurt te gaan praten. Sommige trainers hebben al ervaring met mensen met dementie. Dan kun je misschien nu al bij hen terecht.’

De nieuwe cursus mindfulness is onderdeel van het TANDEM-project van het Alzheimer Centrum Limburg. Op de website van het TANDEM-project vind je ook meer achtergrondinformatie over mindfulness en dementie.

Zelf aan de slag

• Algemene introductie mindfulness door Franca Warmenhoven, een van de TANDEM-trainers (RTL4)
• Oefening: audiobestand waarin Franca Warmenhoven een korte versies van een oefening laat horen.

Zoek een erkende trainer

• Vereniging Mindfulness Based Trainers Nederland en Vlaanderen

Meer lezen

• ‘Mindfulness voor beginners: het hier en nu en je leven herwinnen’, Jon Kabat-Zinn