Loop je elke dag dezelfde route naar de supermarkt? Eet je altijd je lunch op dezelfde plek? Routines zijn gemakkelijk, ook voor je hersenen. Daag je brein eens uit! Nieuwe dingen leren en ondernemen vergroten je netwerk van hersencellen. Door dat grote netwerk kun je dementie vertragen of zelfs uitstellen.
Je hersenen houden wel van een uitdaging. Iedere dag dezelfde soort puzzels doen helpt niet, hoe leuk ze ook zijn. Helaas, maar sudoku’s maken traint je brein niet. Afwisseling werkt. Organiseer eens een buurtbarbecue. Of leer een nieuwe dans. Wist je dat een combinatie van nadenken en bewegen het best werkt? Zo zet je je hele brein aan het werk.
Wat je ook doet, wat je niveau ook is of welke leeftijd je hebt: haal het maximale eruit. Een hoge opleiding zorgt voor een grote cognitieve reserve. Een groot netwerk van verbindingen dus. Die reserve kan de symptomen van dementie beter opvangen. En uitstellen. Maar zonder hoge opleiding kun je dat ook. De tips die we hier geven helpen daarbij. Hoe beter je brein getraind is, hoe langer je de symptomen van dementie kunt uitstellen.
Werk, vrijwilligerswerk, hobby’s, uitgaan, cursussen en sport. Allemaal geweldige uitdagingen voor je hersenen. Grote kans dat je al goed bezig bent. Maar hier geldt wel: hoe meer hoe beter. Wat kun je nu concreet doen om uw hersenen nog fitter te maken? Bekijk de lijst en vind een manier die bij u past. Het belangrijkste: vind een manier waarbij je én je hersenen prikkelt én die je leuk vindt. Zo voelt het nooit als werken of verplichting.
Ben je minder mobiel of om andere redenen meer aan huis gebonden? Ook dan zijn er genoeg mogelijkheden. Het volgen van een cursus kan ook vaak vanuit huis, net als het leren bespelen van een muziekinstrument of het spelen van een gezelschapsspel. Kies uit de tips wat voor jou haalbaar is en goed voelt.
Grote kans dat je hem vroeger zo danste, maar hoe ging die klassieke Engelse wals ook alweer? Of wil je juist een compleet nieuwe dans leren, zoals de salsa? Je beweegt en leert nieuwe danspatronen. De ideale combinatie om je hersenen te stimuleren. Nog een mooie winst: je doet veel nieuwe sociale contacten op.
Welke klusjes in huis staan al heel lang op je lijstje? Hoe pak je deze precies aan? Bekijk een instructiefilmpje via YouTube en ga zelf aan de slag. Van een schutting zetten tot het maken van een ophangplankje voor planten. Overal is wel een video voor. Je bouwmarkt heeft hier ook vaak goede video’s en folders voor.
Door blijven werken is erg goed voor je hersengezondheid. Een paar dagen of dagdelen per week, het helpt allemaal. Een Franse studie onder een half miljoen mensen, liet zien dat de kans op dementie afneemt als mensen later met pensioen gaan.
Muziek heeft een positief effect op stress en spanning. Twee vliegen in één klap: je traint je hersenen en ontspant tegelijk. Het draagt ook bij aan de creativiteit. Wil je daarbij je sociale netwerk uitbreiden? Sluit je aan bij een zanggroep. Welk instrument lijkt je al heel lang leuk om te bespelen? Saxofoon, dwarsfluit, gitaar of cello? Online vind je een heleboel instructievideo’s. Een aantal andere handige apps en sites voor beginners:
Verbouw je eigen groente in een moestuin. Kweek eigen kruiden in potten in je tuin of op uw balkon. Hoe begin je hier aan? De website www.tuinen.nl geeft veel instructies en filmpjes over tuinieren.
Het is gezond voor je hersenen om ergens voor te zorgen. Bijvoorbeeld voor een huisdier. Met een hond krijg je ook veel beweging. En niet iedere dag dezelfde route lopen he? Is een eigen hond een te grote stap? Kijk bij een asiel of hondenuitlaatservice bij je in de buurt. Zij kunnen altijd wel vrijwilligers gebruiken.
Wist je dat taxichauffeurs een groter gebied in hun hersenen hebben voor navigatie? Jij kunt dit ook vergroten. Denk aan een nieuwe route naar werk, of de wandeling tijdens je lunchpauze. Avondje vrij of nog weinig plannen voor het weekend? Ontdek nieuwe straten in je wijk of dorp. Andere route fietsen zonder je telefoon te gebruiken met navigatie? Fiets eens een nieuwe knooppuntenroute. Deze zijn door heel Nederland duidelijk aangegeven.
Vrijwilligerswerk is een leuke manier om nieuwe mensen te ontmoeten en iets nuttigs te doen. We tipten het hierboven al: bijvoorbeeld bij een asiel in je buurt. Wil je liever iets voor je medemens doen? Alzheimer Nederland zoekt vrijwilligers. Ga aan de slag als vrijwilliger bij een Alzheimer Café of als belangenbehartiger. Of word collectant, krijg je direct wat beweging. Andere opties zijn vrijwilligerswerk in de gezondheidszorg, bij sportclubs, kerken en wijk- en buurt verenigingen.
Je hebt het misschien wel eens gehoord: mensen die meerdere talen spreken hebben minder kans op dementie. Zo simpel ligt het helaas alleen niet. Het leren van een tweede taal beschermt op zichzelf niet tegen dementie. Een taal leren is daarvoor te eenzijdig als activiteit. Het moet passen in een bredere uitdaging, zoals een lange vakantie in het buitenland, een nieuwe baan of promotie of voor plannen om te emigreren. Je traint je brein wel en dat is natuurlijk wel goed. Ons advies: probeer vooral een nieuwe taal als het je iets lijkt. Bij veel bibliotheken kun je (gratis) taalcursussen volgen of cursusmateriaal lenen. Liever via je mobiele telefoon of tablet aan de slag? Een overzicht van twaalf fijne apps voor het leren van een vreemde taal. Oefen elke dag een paar minuten. Binnen een paar weken spreek je al een aardig woordje over de grens. Handig als je volgend jaar naar Frankrijk, Spanje of Italië op vakantie gaat.
Op een andere leuke manier een nieuwe taal snel eigen maken?
Toneelspelen is leuk en gezellig, maar er komt meer bij kijken. Van interactie met medespelers, het leren van tekst en spel, tot organisatorische vaardigheden. Een leuke manier om je hersenen flink aan het werk te zetten.
Een potje klaverjassen, pokeren of schaken? Allemaal goede breintrainingen. Gezelschapsspellen zijn de ideale manier om andere mensen te ontmoeten. Of juist bestaande vriendschappen te onderhouden.
Ontspannen en toch je hersenen prikkelen? Een avondje uit leent hier zich uitstekend voor. Wat heeft jouw voorkeur: theater, muziek, dans of een concert? Stuk voor stuk goed voor de ontwikkeling van je brein.
Gezellige buurtbarbecue? Leuk benefietconcert? Een uitdagende sportwedstrijd? Organiseer eens iets leuks voor je buurtbewoners, collega’s of de school van je (klein)kinderen. Je past een hoop vaardigheden tegelijk toe bij organiseren. Mooie bijkomstigheid is dat je veel nieuwe mensen leert kennen.
Wil je je echt verdiepen in een nieuw onderwerp? Een cursus leent hier zich goed voor. Dat hoeft niet veel te kosten, er zijn talloze goede gratis cursussen te vinden. Veel bibliotheken of gemeenten bieden laagdrempelig gratis of betaalbare cursussen aan. Of bekijk eens het grote aanbod via Google en YouTube. Wat dacht je van:
Wilt je juist meer werken aan je persoonlijke ontwikkeling? Denk dan aan een cursus:
De Volksuniversiteit heeft op deze gebieden ook een groot cursusaanbod. Denk aan: talen, lichaam en geest, bedrijfsgericht, creatief, kunst en cultuur. Met 175 Volksuniversiteiten in Nederland zit er zeker eentje bij jou in de buurt. Wil je graag iets doen waar je zelf en anderen iets aan hebben? Volg de gratis training Samen dementievriendelijk. Je vergroot je kennis over dementie en leert om te gaan met iemand met dementie. Werk je bij een organisatie waar je veel met klanten te maken heeft, zoals bij een bank, in een winkel of in de thuiszorg? Dan zijn er ook specifieke branchetrainingen over omgaan met dementie.
Volg een proefles
Je ziet het: er is keuze genoeg. Weet je nog niet precies wat u wilt? Of wil je eerst kijken of een cursus wel past en daarna pas inschrijven? Volg een (gratis) proefles. Bij de meeste aanbieders kun je een proefles volgen. Ontdek of de cursus echt iets voor je is. Voor wat extra inspiratie: neem een kijkje op Springest. Hier zie je een overzicht van gratis cursussen per regio.
Ben je druk en vind je het moeilijk tijd te maken voor sport? Zonde, het is zo ontzettend goed voor je hersenen en algehele gezondheid. Juist als je druk bent is sporten de ideale uitlaatklep. Met het beoefenen van een sport traint je je hersenen breed. Inspiratie nodig voor een nieuwe sport? Volg een groepsles bij een sportschool in je buurt. Of vraag begeleiding bij je fitnessprogramma. Kun je lekker op je eigen tempo sporten. Sporten in de buitenlucht is ook hartstikke gezond. Denk bijvoorbeeld eens aan:
Ben je al goed bezig met een sport? Ga vooral zo door. Sporten heeft altijd positief effect op je hersenen, nieuw of niet.
Nadenken, bewegen en iets nieuws doen? Speel eens voor toerist in eigenland. Nederland biedt verrassend veel op cultureel gebied. Ga op ontdekkingstocht. We tippen 10 culturele uitstapjes:
Welke tip spreekt jou het meeste aan? Kies vooral iets wat je leuk vindt. Dan houd je vol en zet je met plezier je brein aan het werk. Hoe meer je je hersenen uitdaagt, hoe gezonder het is voor je brein. Blijf daarom uitdagen.
Volgende week gaan we in op het effect van voeding op je hersenen. Tot dan!
Ook voor mensen met dementie is het heel goed voor de hersenen om activiteiten te ondernemen. Op zoek naar inspiratie? We hebben honderd activiteiten op een rijtje gezet.
Tip: bestel als geheugensteuntje onze Vergeet-mij-niet-sleutelhanger voor slechts 4,25 euro. Elke keer dat je je sleutelbos tevoorschijn haalt, word je herinnerd aan je plannen.
Word donateur van Alzheimer Nederland en maak belangrijk onderzoek mogelijk. Zo kunnen we samen dementie stoppen! ♥ Ontvang als dank een set mooie Ik-vergeet-je-niet-armbandjes.
