1 op 3 vrouwen krijgt dementie

Laten we beginnen met wat cijfers. Op dit moment (2020) zijn er ruim 280.000 mensen met dementie en de meerderheid van hen, ongeveer 180.000 mensen, is vrouw. Er zijn echter zo’n 8,5 miljoen vrouwen in Nederland. Kortom ‘maar’ 2% van de vrouwen heeft dementie (= 1 op 50).

Maar wat is het nu? 1 op 3 of 1 op 50? Nou, beide getallen kloppen. De getallen laten alleen iets anders zien. Het ene zegt hoeveel vrouwen op dit moment dementie hebben (= 1 op 50) en de ander hoeveel vrouwen op enig moment in het leven dementie krijgen (= 1 op 3). Ik vergelijk het wel eens met de kans om een auto-ongeluk te ‘krijgen’. Die schat ik op 1 op 10 voor een mensenleven. Maar gelukkig ‘hebben’ op dit moment niet 1 op 10 mensen een auto-ongeluk. We kwamen nooit meer thuis met 1,7 miljoen auto’s in de prak.

Bovenstaande uitleg verklaart het getal 1 op 3 nog niet. Om dit getal te berekenen maken statistici gebruik van twee soorten statistieken. Ten eerste de sterfte-statistieken. Deze worden door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekend en beschikbaar gesteld. Met deze statistiek kunnen we berekenen hoeveel kans iemand in elk levensjaar heeft om te overlijden. Daarnaast weten we door bevolkingsonderzoek wat de kans is dat iemand in een bepaald levensjaar dementie krijgt.

Met bovenstaande statistieken kunnen we een grafiek maken met de gemiddelde kans per levensjaar om te sterven of om dementie te krijgen (en uiteindelijke te sterven met dementie). In de figuur hiernaast heb ik dat gedaan. Eigenlijk beginnen we met honderd mensen en die laten we volgens de Nederlandse statistieken ouder worden. Dan zie je dat de kans om te jong te overlijden in Nederland gelukkig klein is. Vanaf het 50e levensjaar stijgt de kans om te overlijden (blauw), maar op die leeftijd overlijdt bijna niemand aan dementie (rood). Na het 70e levensjaar krijgen veel mensen dementie en overlijden uiteindelijk met deze ziekte. We kunnen deze ‘rode poppetjes’ optellen. Dan zien we dat zo’n 14% van de mannen is overleden met dementie en ruim 30% van de vrouwen. (Vrouwen worden ouder en hebben daardoor meer kans op dementie). Omgerekend betekent dit een kans van 1/3 voor vrouwen om te overlijden met dementie. Daarmee hebben ze dus een kans van 1 op 3 om dementie te krijgen.

De kans van 1 op 3 is berekend met cijfers uit onderzoek uit 1995 uit Rotterdam. Maar ook recente cijfers van dezelfde groep laten zien dat de levenskans op dementie voor vrouwen onverminderd hoog blijft. Wat positief is, is dat steeds meer mensen gezonder gaan leven. Daardoor worden we ouder en vermijden we ziektes als hart- en vaatziekten en kanker. Helaas blijkt ook dat we door gezond leven lang niet altijd dementie kunnen voorkomen. Maar het blijkt wel gemiddeld later in het leven voor te komen! Gemiddeld winnen we door gezond leven dus extra levensjaren én hebben we gemiddeld juist minder jaren met een chronische ziekte als dementie. Win-Win!