Resultaten nieuw alzheimermedicijn Donanemab
Alcohol ‘nieuwe’ belangrijke risicofactor dementie
Eind juli 2020 bracht ‘The Lancet Commission’ een rapport uit over risico’s op dementie. De commissie brengt ongeveer iedere twee jaar een rapport uit over wat er in de wetenschap bekend is over het risico op dementie. Het laatste rapport, waar we eerder aandacht aan schonken, schaart overmatig alcoholgebruik voor het eerst onder de belangrijke risicofactoren. Dit terwijl de negatieve rol van alcohol al veel langer bekend is. Waarom is er nu pas voldoende bewijs?
De commissie zegt dat er voldoende bewijs is dat zwaar drinken (meer dan 3 glazen per dag), een zeer negatief effect heeft op het brein. Ze halen hierbij onder andere een grote Franse studie aan uit 2018, die keek naar ziekenhuisopnames. Daarbij zagen de onderzoekers dat bij mensen met dementie alcoholmisbruik vaak een rol speelde. Dit was vooral erg duidelijk op jonge leeftijd, waarbij de dementie begon voor het 65e levensjaar. Van de ruim 50.000 gevallen van dementie op jonge leeftijd, was meer dan de helft een zware drinker. Ongeveer één derde van de zware drinkers had zelfs last van alcoholmisbruik. Bij deze cijfers is het overigens goed om te beseffen dat het gemiddeld alcoholgebruik in Frankrijk bijna 60% boven het gebruik in Nederland ligt. Maar het geeft goed aan hoe gevoelig het brein is voor overmatig alcoholgebruik.
Waarom nu?
De Lancet onderzoekers geven aan dat het vaak lastig is om puur naar het effect van alcohol te kijken. Vaak zijn er zaken die er mee samenhangen, zeggen ze. Zo is alcoholgebruik vaak onderdeel van een (sub)cultuur. Het ‘hoort’ in sommige landen bijvoorbeeld bij een maaltijd. Of het is de gewoonte om na het werk wat te drinken. Hierdoor valt het alcoholgebruik vaak samen met andere risicofactoren of juist gezond gedrag. Door dit samenspel was het effect van alcohol altijd moeilijk te berekenen. Maar met de nieuwe studies kon men bepalen dat zo’n 1% van alle gevallen van dementie toe te schrijven is aan zwaar alcoholgebruik, van meer dan 3 glazen per dag.
Meer gezondheidseffecten
De Lancet onderzoekers keken alleen naar dementie. Maar ook meer alcoholgebruik (vanaf 2 glazen per dag) heeft effect op de hersenen. Dit zorgt voor afname van het geheugencentrum in het brein. Maar ook in nog lagere hoeveelheden veroorzaakt alcohol gezondheidsproblemen. Zo heeft het onder andere een negatieve invloed op onder meer het risico op beroerte, borstkanker, darmkanker en longkanker. Het advies van de gezondheidsraad is daarom om geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan 1 glas alcohol per dag.