Resultaten nieuw alzheimermedicijn Donanemab
Doping voor het geheugen bij alzheimer
Zouden we het geheugen van mensen met beginnende alzheimer niet kunnen stimuleren met een soort doping? Met die gedachte doen prof. Jos Prickaerts en zijn team van de Universiteit Maastricht al jarenlang onderzoek naar zogenaamde ‘PDE4 remmers’. Dat zijn remmers van eiwitten die betrokken zijn bij veel verschillende processen in het lichaam. Met een subsidie van 200.000 euro van Alzheimer Nederland heeft hij een vorm van PDE4 gevonden die alleen verhoogd is in de hersenen van mensen met alzheimer. In de toekomst kan remming hiervan mogelijk beschermen tegen de gevolgen van alzheimer.
Op dit moment kijkt prof. Prickaerts met verschillende collega’s naar een algemene PDE4 remmer ‘Roflumilast’. Dit middel remt alle verschillende vormen van PDE4 en wordt onderzocht bij mensen in het voor en beginstadium van de ziekte van Alzheimer. Prof. Prickaerts: ‘Het middel is al op de markt voor mensen met COPD en lijkt ook positieve effecten te hebben op het geheugen. Voordat het middel ook voor alzheimer op de markt komt moet dit beter worden uitgezocht.’ Ze verwachten over twee jaar de eerste resultaten.
‘Een medicijn kan altijd beter’
‘Ook al denk ik dat de PDE4 remmer die we nu onderzoeken bij mensen gaat werken, een medicijn kan altijd beter. En daarvoor gebruiken we de subsidie van Alzheimer Nederland. We zijn op zoek naar een remmer die alleen werkt in de hersenen of zelfs alleen bij mensen met alzheimer. Zo kan het minder bijwerkingen geven, omdat het de PDE4 in de rest van het lichaam met rust laat. Of het kan het geheugen nóg meer verbeteren’, legt prof. Prickaerts uit. ‘Door dit onderzoek weten we dat het type ‘PDE4D’ belangrijk is bij mensen met alzheimer. De volgende stap van het onderzoek is om een nieuwe PDE4D remmer verder te ontwikkelen en bij mensen te gaan testen.’
Ultieme PDE4 remmer ontwikkelen
Maar het kan nog beter volgens Prickaerts: ‘Van PDE4D zijn er ook weer verschillende vormen, de ultieme remmer remt alleen de PDE4D vorm die verhoogd is bij alzheimer. Het duurt nog wel een aantal jaren voordat we deze ultieme remmer bij mensen kunnen testen. Scheikundigen gaan ons helpen om die te ontwikkelen. Dat is lastig, want het moet heel specifiek één vorm van PDE4D in het brein gaan remmen. We hebben hier trucjes voor in gedachten, maar de ontwikkeling blijft een chemische uitdaging’, legt prof. Prickaerts verder uit.
Kwaliteit van leven verbeteren
Prickaerts legt de lat voor een medicijn nog wat hoger. Hij is niet op zoek naar een middel dat alleen het geheugen verbetert zonder bijwerkingen, ook de kwaliteit van leven staat hoog in het vaandel. ‘In ons onderzoek gebruiken we vragenlijsten om de kwaliteit van leven van mensen met alzheimer in kaart te brengen. De ultieme PDE4 remmer verbetert de kwaliteit van leven, want daar gaat het uiteindelijk om voor mensen met alzheimer’, verklaart prof. Prickaerts.