Kokosolie tegen Alzheimer

 Kokosolie (ook wel kokosvet, klapperolie of kokosnootolie genoemd) wordt vaak in verband gebracht met een positieve uitwerking op de ziekte van Alzheimer. Het gaat dan met name om één bestanddeel van deze olie; een vetzuur dat 'caprinezuur' of 'decaanzuur' wordt genoemd.

Normaal gesproken is suiker (glucose) de belangrijkste bron van energie voor de hersenen. Er zijn aanwijzingen dat de hersencellen van iemand met Alzheimer (gedeeltelijk) hun vermogen zijn verloren om glucose als brandstof te gebruiken. Caprinezuur wordt in het lichaam afgebroken tot zogenaamde 'ketolichamen'. Volgens de theorie achter kokosolie kunnen deze ketolichamen een alternatieve bron van energie zijn voor hersencellen. 

Twee kleine studies naar caprinezuur bij alzheimer laten tegenstrijdige resultaten zien. De eerste studie naar het effect van caprinezuur bij mensen met ‘milde cognitieve problemen’ (MCI, een soort voorstadium van dementie) leverde geen positief resultaat op. Een andere nog kleinere studie bij mensen met de ziekte van Alzheimer leverde echter een klein positief resultaat op. De 50 mensen met Alzheimer die het voedingssupplement met caprinezuur kregen, gingen gemiddeld iets minder snel achteruit dan mensen die een nepmiddel kregen. Een ander onderzoek naar caprinezuur is gestaakt, onder andere door moeilijkheden om deelnemers voor het onderzoek te vinden.  

Op sommige websites wordt kokosolie geadviseerd tegen Alzheimer. Kokosolie bevat echter veel meer stoffen dan alleen caprinezuur. Zo bestaat kokosolie voor meer dan 85% uit verzadigd vet. (Het meest van alle vet- en oliesoorten.) Verzadigd vet staat bekend om de ongunstige gezondheidseffecten. Zo verhoogt verzadigd vet het slechte LDL- cholesterol. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Het voedingscentrum adviseert daarom om kokosolie alleen bij uitzondering te eten. Astrid Postma-Smeets van het voedingscentrum: "Het negatieve effect van kokosvet op je gezondheid staat vast, terwijl eventuele positieve effecten onvoldoende bewezen zijn. De Europese Voedselveiligheidsorganisatie (EFSA) heeft daarom geen enkele gezondheidsclaim over kokosvet goedgekeurd."

Natuurlijk kokosnootolie bevat ongeveer 1 gram van het 'werkzame' caprinezuur per eetlepel (15 ml). Het bovenstaande onderzoek werd uitgevoerd met een voedingssupplement dat 20 gram caprinezuur bevatte. Dit supplement werd één maal per dag ingenomen.  

De fabrikant van het onderzochte voedingssupplement met caprinezuur wil geen grootschalig vervolgonderzoek uitvoeren. Het kleine onderzoek was een zogenaamd fase 2 onderzoek. Dergelijke onderzoeken kijken op de eerste plaats naar de veiligheid en de optimale dosis van een medicijn. Deze onderzoeken worden slechts bij een kleine groep mensen uitgevoerd. Wat werkzaamheid betreft, zijn fase 2 onderzoeken berucht vanwege de onbetrouwbaarheid. Normaal gesproken moet het resultaat van een fase 2 onderzoek bij medicijnen altijd worden bevestigd in een zogenaamd fase 3 onderzoek. Dan wordt het medicijn bij honderden patiënten getest. Dat wil de fabrikant niet. Het negatieve resultaat van het onderzoek bij mensen met MCI versterkt het vermoeden dat het gevonden resultaat bij mensen met Alzheimer een toevalsbevinding is. 

Op basis van het bestaande onderzoek is het onwaarschijnlijk dat voedingssupplementen met caprinezuur een (groot) positief effect hebben op de ziekte van Alzheimer. Dat kokosolie effect heeft is nog minder waarschijnlijk. Twee eetlepels kokosolie bevatten namelijk 10x minder caprinezuur dan het onderzochte voedingssupplement. Bovendien kleven er nadelen aan het gebruik van kokosolie. Zo vergroot het de kans op hart- en vaatziekten. Hart- en vaatziekten worden weer in verband gebracht met een grotere kans op dementie en een sneller verloop van de ziekte.

Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen rond dementie, via onze gratis digitale nieuwsbrief, twitter @alzheimernl en Facebook