Met dementie bij de huisarts

Bij een vermoeden van dementie volgt vaak een bezoek aan de huisarts. Die maakt op basis van zijn kennis en ervaring  een afweging of het wel of niet gewenst is om een diagnose te stellen. Een huisarts vertelde bijvoorbeeld aan de onderzoekers ‘Laatst vertelde een mevrouw dat ze wat vergeetachtig was. Ik hoefde dat niet verder te onderzoeken, want ze functioneert goed in het dagelijks leven, ze kan nog helder nadenken.’ Deze afweging is persoonlijk. Een andere huisarts kan in een vergelijkbare situatie en in overleg met de patiënt wel besluiten tot nader onderzoek. 

In het algemeen waren de huisartsen terughoudend in het stellen van de diagnose. Zo vond een huisarts dat en vroege diagnose veel zorgen voor de toekomst kan geven of zelfs angst kan vooroorzaken. Een andere huisarts is bang voor het stigma. ‘Wanneer iemand de diagnose dementie hoort, kan dat veel leed veroorzaken, omdat de toekomst onzeker is geworden’. Informatie over de thuissituatie is echter essentieel voor een goede afweging. Zo vertelde een huisarts: ‘Als  iemand medicijnen moet nemen voor een andere aandoening, dan is het belangrijk om te weten of iemand dat als gevolg van dementie niet meer kan.’

Als de huisarts de diagnose dementie heeft gesteld, kan hij samen met degene met dementie en de familie beslissen tot een verwijzing naar het ziekenhuis. Maar voor een deel van de mensen met dementie is verder onderzoek niet het belangrijkste. ‘Ze zullen er mee moeten leren leven dat ze cognitief achteruit gaan. Het gaat om aanpassen en accepteren dat je zorg nodig hebt.’ Een andere arts zei: ‘Vooral voor mensen boven de 80 jaar weegt een belastend onderzoek in het ziekenhuis vaak niet op tegen de voordelen van een uitgebreide diagnose.’ Jongere mensen met dementie worden vaker doorverwezen.

Voor een eventuele behandeling vinden huisartsen het wel belangrijk om te weten welke vorm van dementie iemand heeft. ‘Bij vasculaire dementie kun je proberen de onderliggende oorzaken behandelen.’ Dit kan verdere schade aan de hersenen voorkomen. Ook als de huisarts vermoedt dat het geen vasculaire dementie of de ziekte van Alzheimer is, maakt het voor de medicatie uit welke vorm van dementie het is. Iemand met Lewy Body dementie die last heeft van hallucinaties kan niet dezelfde medicijnen krijgen als iemand met een andere vorm van dementie. Ook kan onzekerheid over de diagnose een reden zijn om door te verwijzen. ‘Veel ouderen hebben last van een depressie, op die leeftijd is dat vaak moeilijk te onderscheiden van dementie’.

Bij de keuze voor doorverwijzing naar een specialist  speelt de wens van degene met dementie en zijn naasten een belangrijke rol, volgens de huisartsen. ‘Veel mensen willen juist doorverwezen worden en ik vind dat ook een heel normaal verzoek. Soms is doorverwijzen zelfs nog belangrijker voor de familie dan voor de patiënt. Het hele diagnoseproces geeft duidelijkheid, maar ook tijd om aan de situatie te wennen.’

Het onderzoek onder huisartsen laat zien dat het stellen van de diagnose dementie mensenwerk is. Informatie is voor de huisarts essentieel. Wil je als patiënt of mantelzorger weten of er iets aan de hand is? Vertel dit dan goed aan de huisarts. Op dementie.nl vindt u verschillende artikelen over dit onderwerp:

• Tips voor het gesprek bij de huisarts
• De voordelen van een diagnose
• Een andere huisarts raadplegen (second opinion)

Bron: Prins, A, Hemke, F, Pols, J en Moll van Charante, E, Diagnosing dementia in Dutch general practice: a qualitative study of GPs’ practices and views. British Journal of General Practice, June 2016 p416-422