Talige moeilijkheden

Het verlies van betekenis vindt vaak plaats op zowel verbaal als niet-verbaal gebied (bv. een patiënt kan vergeten wat voor handeling je uitvoert met een schaar) maar komt vooral tot uiting in talige communicatie. Daarbij zijn alle taal modaliteiten aangedaan: spreken, luisteren, schrijven en lezen. De woordenschat gaat verloren met als resultaat problemen in het benoemen van plaatjes, het begrijpen van losse woorden en het herkennen van woorden, objecten en gezichten. Patiënten met semantische Primaire Progressieve Afasie spreken vloeiend, maar de inhoud van wat ze zeggen is verwarrend. Dit komt vaak door een overdaad aan typische uitspraken ('mijn god', 'weet je wel', 'hoppa'), woorden die niet-specifiek zijn (bv. 'ding') en woorden die net wat anders zijn dan de bedoeling was ('voet' in plaats van 'schoen'). Het is moeilijk voor patiënten met semantische Primaire Progressieve Afasie om gesprekken te voeren en te volgen. In principe hebben personen met semantische Primaire Progressieve Afasie moeite met alle taken waarbij je kennis van (woord)betekenissen nodig hebt. Het verbaast dan ook niet dat semantische Primaire Progressieve Afasie een behoorlijke inbreuk doet op de bezigheden van het dagelijkse leven.

Hoe verlies je woordbetekenis?

Als eerste gaat de betekenis van woorden verloren die niet zo vaak in de dagelijkse taal voorkomen, zoals het woord 'buizerd'. Naarmate de ziekte vordert gaat ook de betekenis verloren van woorden die iets frequenter zijn, zoals het woord 'kip.' Ook de gedetailleerdheid waarmee een patiënt objecten benoemt vermindert. Zo worden gevleugelde wezens op een gegeven moment niet meer benoemd als 'buizerd', 'roodborstje' of 'kip', maar allemaal als 'vogel', daarna nog algemener als 'dier', waarna uiteindelijk naar vrijwel alles wordt verwezen als 'ding.' Vaak kunnen patiënten met semantische Primaire Progressieve Afasie niet meer zo goed concreet zijn, en vallen zij het beste terug op abstracte beschrijvingen.

Geheugen Intact

Met semantische Primaire Progressieve Afasie heb je juist geen last van je geheugen, zoals met de ziekte van Alzheimer. Dus iemand met de ziekte van Alzheimer kan je niet vertellen wat zij als ontbijt heeft gegeten omdat die hele gebeurtenis niet in het geheugen is opgeslagen. Iemand met semantische Primaire Progressieve Afasie daarentegen weet nog heel goed wat ze die ochtend gegeten heeft, maar weet de woorden voor 'yoghurt', 'fruit' en 'muesli' niet meer en zou het zomaar kunnen omschrijven als "van dat spul met dingetjes erin." Waarnemen (zien, horen, voelen, proeven, ruiken), visueel-ruimtelijk inzicht, werkgeheugen en andere cognitieve functies blijven in principe intact in semantische Primaire Progressieve Afasie, vooral in de eerste fase van de ziekte. Qua taal blijven patiënten goed in het maken van grammaticale zinnen, in het herhalen van iemand anders, en in hun articulatie en gebruik van intonatie. Als je niet goed zou letten op wat een patiënt met semantische Primaire Progressieve Afasie nou precies zegt, klinkt het eigenlijk wel gewoon als normale taal. Met andere woorden: de vorm is er nog, maar de inhoud is verloren. En met de betekenis vervlogen, blijft het taalvermogen achter als een lege oester waarvan de parel ontnomen is.

Jet
Volg me op Twitter of Facebook 


Gerelateerde Artikelen


Alzheimer-nederland.nl