Verwachting onderzoeksresultaten drie alzheimermedicijnen
In de media was te lezen dat dit een cruciaal jaar is voor medicijnonderzoek tegen alzheimer. Drie geneesmiddelenproducenten verwachten dit jaar onderzoeksresultaten voor een effectief middel tegen alzheimer. Wat betekenen deze verwachte onderzoekresultaten precies? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het medicijnonderzoek naar dementie is geen sprint met een finishlijn aan het eind van dit jaar.
Verschillende wetenschappers over de hele wereld doen al tientallen jaren onderzoek naar medicijnen. Daardoor vinden er op dit moment meer dan 100 verschillende medicijnenonderzoeken bij mensen met dementie plaats. De Telegraaf gaf afgelopen week specifiek aandacht aan drie op elkaar lijkende medicijnen. Deze zijn alle drie in een gevorderd stadium van onderzoek. De drie medicijnen die De Telegraaf noemt zijn:
-
Aducanumab. Deze is het meest bekend: voorlopig zal dit middel waarschijnlijk niet in Europa beschikbaar komen.
-
Fabrikant Eli Lilly hoopt op positieve onderzoeksresultaten van het middel donanemab. Eind van dit jaar en van volgend jaar komen de uitkomsten van grote onderzoeken hiernaar beschikbaar.
-
Het Zwitserse Roche verwacht onderzoeksresultaten van het middel gantenerumab dit jaar, maar aanvullende onderzoeken lopen in 2023 en 2024 af.
Een cruciaal jaar, maar geen eindstreep
De onderzoeken moeten antwoord geven op twee belangrijke vragen. Allereerst: werken de medicijnen. En ten tweede: zijn de bijwerkingen niet te zwaar. Helaas weten we nu al dat de verwachte effecten niet erg groot zullen zijn. De meeste soortgelijke medicijnen bleken niet werkzaam, terwijl er wel bijwerkingen waren. Onderzoekers en artsen hopen dat deze varianten de ziekte van Alzheimer enigszins kunnen remmen. Het gaat dan bijvoorbeeld om 10% minder achteruitgang. Daarnaast hopen ze dat de middelen, die een ontstekingsreactie oproepen, niet voor te veel bijwerkingen zorgen. Soms ontstaan er door de ontstekingen namelijk zwellingen of kleine bloedingen in het brein.
Breder plaatje
De ziekte van Alzheimer, waar deze medicijnen op zijn gericht, zorgt voor verschillende ziekteprocessen in het brein. Onderzoekers hopen dat we met de eerste medicijnen, één van de processen kunnen verminderen. In de toekomst moeten er medicijnen bij komen die effect hebben op de andere ziekteprocessen. En hopelijk zorgen combinaties van medicijnen voor een nog groter effect.
Van onderzoeksresultaten naar medicijn
Het traject van onderzoeksresultaten naar medicijn is een lange weg. Allereerst moet de farmaceut een aanvraag doen voor een handelsvergunning om het medicijn op de Europese markt te brengen. De beoordeling duurt ongeveer 8 tot 12 maanden. Na goedkeuring door EMA moet de Europese Commissie het besluit van de EMA overnemen. Dit duurt ongeveer 2 maanden. De Europese Commissie neemt bijna altijd het besluit van de EMA over.
Vergoeding zorgverzekering
Ten slotte moet de zorgverzekering het medicijn vergoeden. Zonder deze vergoeding komt een middel niet of maar beperkt op de markt. Bij medicijnen waar hoge kosten aan verbonden zijn, kan de minister voor Medische Zorg voor deze vergoeding een proces in gang zetten. In dit proces kijken ze naar de therapeutische meerwaarde en de kosten tegenover de gezondheidswinst. Dit proces zal zeker een half jaar in beslag nemen en kan door de onderhandelingen ook langer duren.