Vitamine B12-tekort, oorzaak van dementie?

Op internet is veel te lezen over dementie. Grote uitspraken over de oorzaken worden gedaan zonder dat meteen duidelijk wordt of de informatie wel uit betrouwbare bron komt. Om uit te zoeken wat de relatie is tussen vitamine B12 en dementie, spraken wij met prof. dr. Marcel Olde Rikkert. Hij is hoogleraar geriatrie en directeur van het Radboud Alzheimer Centrum in Nijmegen.

“Een tekort aan vitamine B12 komt bij ouderen relatief veel voor. Bij jongeren is het zeldzaam, maar bij mensen ouder dan 70 jaar, heeft ongeveer 10% een tekort aan deze vitamine. Meestal wordt het veroorzaakt door het verminderd opnemen van vitamine B12, door bijvoorbeeld ontstoken maagslijmvlies. Bij jongere mensen komt een tekort voor bij strikte veganisten, of mensen die bepaalde medicijnen gebruiken tegen maagzuur of diabetes.”

“Een langdurig sterk verlaagd vitamine B12-gehalte komt niet veel voor. Via dierlijke producten krijg je namelijk makkelijk, veel van deze vitamine binnen. Bovendien heeft het lichaam er maar weinig van nodig. Wanneer er toch een tekort is ontstaan, zijn de belangrijkste twee gevolgen bloedarmoede en stoornissen van het zenuwstelsel. Bloedarmoede is te herkennen aan klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid bij inspanning, hartkloppingen, en duizeligheid. Stoornissen aan het zenuwstelsel is te herkennen aan tintelingen in bijvoorbeeld handen of voeten en dat handelingen en bewegingen minder precies gaan. Overigens hebben lang niet alle mensen met een laag vitamine B12-gehalte klachten of afwijkingen.”

“In theorie kan een langdurig laag gehalte aan vitamine B12 van invloed zijn op concentratie en het geheugen. Het is echter veel waarschijnlijker dat er een andere oorzaak is. Bovendien zijn er andere symptomen, die veel duidelijker wijzen op een chronisch tekort aan vitamine B12, zoals net genoemd.”

“Nee. Er is veel onderzoek gedaan naar vitamine B12 en je kunt niet zeggen dat een tekort dementie veroorzaakt. Zo zijn er veel mensen met een langdurig tekort aan vitamine B12 die geen dementie hebben gekregen. Het onderzoek richt zich daarom op de vraag; kan een tekort aan vitamine B12 de kans op dementie vergroten? Hoewel goed onderzoek hiernaar ontbreekt, sluit het onderzoek dat wel gedaan is uit dat vitamine B12-tekort het risico op dementie sterk verhoogt. Andere onderzoeken naar toediening van vitamine B12 bij ouderen, lieten bovendien zien dat het risico op dementie niet afneemt wanneer mensen vitamine B12 gebruiken. Ook dat onderzoek is een teken aan de wand.“

“Bij mensen met dementie zijn er verschillende onderzoeken gedaan en helaas laten deze zien dat vitamine B12 dementie niet kan vertragen, laat staan genezen. Maar dementie is een grillige ziekte. Het kan lang stabiel blijven en mensen schrijven dat vaak toe aan wat ze zelf hebben gedaan. Soms is dat vitamine B12. Maar de lijst met middelen die mensen hebben toegepast is eindeloos.”

“Ik ben geen voorstander van onnodig gebruik van medicatie. Maar tabletten met alleen vitamine B12 zijn relatief onschuldig. Een overschot aan de vitamine verlaat het lichaam via de urine. Kwalijker wordt het wanneer mensen geld proberen te verdienen aan de angst die mensen hebben voor dementie. Zo laat onderzoek zien dat tabletten met vitamine B12, in de meeste situaties, net zo effectief zijn om de hoeveelheid vitamine B12 in het bloed te herstellen als injecties. Maar er zijn klinieken die juist geld verdienen aan het toedienen van injecties, uitgebreide consulten of het laten uitvoeren van kostbare laboratorium onderzoeken om het gehalte aan vitamine B12 te bepalen.“

Via de websites van Thuisarts.nl en Voedingscentrum.nl leest u meer over vitamine B12. Zoals hierboven beschreven wordt dementie niet veroorzaakt door een vitamine B12 tekort, wel kan een tekort aan vitamine B12 andere, soms ernstige, symptomen veroorzaken zoals bloedarmoede, zenuwklachten als tintelende en gevoelloze vingers, of beweegklachten. Bij een vermoeden van een B12 tekort, kunt u contact op nemen met uw huisarts.