Update door prof. Peter Paul DeDeyn

Onderzoek: Op hol geslagen ontstekingsreacties afremmen bij alzheimer

Looptijd: 2022-2026

Dankzij uw steun doet prof. Peter Paul DeDeyn onderzoek naar de ‘op hol geslagen ontstekingen in het brein’. Het is een totaal nieuwe insteek om alzheimer te behandelen. Hiermee hoopt hij niet alleen het ziekteproces in de hersenen te verminderen, maar ook geheugenproblemen op te lossen. We houden u graag op de hoogte van de voortgang van dit onderzoek. Prof. DeDeyn vertelt u in zijn rapportage over de eerste stappen die zijn gezet.

Wat we gaan onderzoeken

Het is bekend dat bij alzheimer ophopingen van eiwitten in het brein een rol spelen. Het afweersysteem probeert deze ophopingen op te ruimen, maar tevergeefs. Het lijkt alsof het afweersysteem goed werk verricht, maar de bijbehorende ontstekingen kunnen het ziekteproces juist weer versnellen.

In dit onderzoek gaan we testen of we de ontstekingsreactie kunnen afremmen. Bij de ontstekingsreactie in het brein, zijn veel verschillende stofjes betrokken. Een belangrijke is TNFα. Deze stof kan aan twee verschillende receptoren binden. Eén receptor stimuleert de ontstekingsreactie terwijl de ander de ontstekingsreactie juist remt en het herstel bevordert. Bij de ziekte van Alzheimer is dit evenwicht uit balans. Hierdoor ontstaan er veel ontstekingen. De ontstekingsreactie is als het ware op hol geslagen. Met medicijnen beogen we de schadelijke ontstekingsprocessen af te remmen en de herstellende zenuwprocessen te stimuleren.

We hebben op dit onderzoeksterrein inmiddels al veel ervaring en belangrijke ontdekkingen gedaan. In mijn vorige onderzoek heb ik met een bepaalde stof één van de receptoren aangezet om de ontstekingsreactie af te remmen. De resultaten in muizen zijn hoopgevend: we zagen niet alleen minder ontstekingen in de hersenen, ook de hoeveelheid schadelijke eiwitophopingen nam af. Daarnaast zagen we een verbetering in het geheugen. Dat zijn spectaculaire resultaten. De combinatie van het ziekteproces in de hersenen en de ziekteverschijnselen aanpakken, dat is precies wat we willen met een behandeling.

Op basis van de bevindingen uit ons vorige onderzoek, hebben we nu een zeer gedegen en onderbouwd onderzoek opgezet. Inmiddels zijn alle protocollen uitgewerkt voor het starten van het experimenteel onderzoek naar de finetuning van verschillende aan alzheimer gelinkte ontstekingsprocessen. Ethische goedkeuring voor het geplande onderzoek op verschillende muismodellen is inmiddels ontvangen na het doorlopen van een uitgebreid beoordelingsproces. Op drie verschillende manieren zullen we het ziekteproces proberen te moduleren en de achteruitgang bij dementie af te remmen en het geheugen proberen te verbeteren.

Graag stel ik u voor aan Irem Bayraktaroglu. Zij is voor dit onderzoek als PhD studente aangenomen. In 2021 behaalde zij een Master in Neurowetenschappen aan de Faculteit voor Biologie/Chemie aan de Universiteit van Bremen in Duitsland.

Over haar ervaringen van de eerste periode vertelde Irem het volgende: "Dit jaar ben ik begonnen met mijn onderzoeksproject naar het afremmen van de ontstekingsreactie als behandelingsstrategie voor de ziekte van Alzheimer. Onderzoek doen naar alzheimer is mijn doel sinds ik op de middelbare school zat, dus het is erg spannend voor mij om aan dit onderzoeksproject te werken. Sinds ik aan mijn doctoraat ben begonnen, heb ik mijn theoretische en praktische kennis uitgebreid in een zeer ondersteunende onderzoeksgroep en omgeving. Werken aan dit project helpt me ook om mijn vaardigheden op het gebied van tijdmanagement, communicatie en projectplanning te ontwikkelen en verschillende vaardigheden die mij persoonlijk helpen groeien."

Vervolg

Vol vertrouwen gaan we verder op de ingeslagen weg. Over een half jaar zullen we u opnieuw informeren over de voortgang.