Yuan Feng behoorde tot één van de vijf finalisten van de Proefschriftprijs in 2022. In deze samenvatting legt ze haar onderzoek op een begrijpelijke manier uit. Lees hier meer over de Proefschriftprijs en de winnaar.
Samenvatting finalist proefschiftprijs: Yuan Feng
Stelt u zich voor, u bent bij het raam, u heeft uitzicht op het weiland. In de verte staan de geitjes. Het ziet er een beetje uit als vroeger, uw oog valt op de ouderwetse waterpomp. Die gaan we samen proberen, kijk de zwengel zit niet vast: op en neer, nog een keer. Het water loopt uit de pomp, maar let op, de geitjes hebben het ook gezien. Ze komen naar ons toe, ze zullen wel dorst hebben.
We zijn in het verzorgingshuis Berckelhof in Eindhoven. Maar zijn de geitjes wel echt? Om eerlijk te zijn: de pomp is echt, de geitjes niet. De dieren zitten in een filmopname, maar het beeldscherm is zó groot (87 inch) en zó scherp dat het verschil echt bijna niet te zien is. Het is een installatie die gemaakt is door een team van de Technische Universiteit Eindhoven. Door studenten en ingenieurs van de ontwerpers afdeling. De techniek is betrouwbaar want de installatie draait al jaren. De geitjes zijn gefilmd op de kinderboerderij in Geldrop, de filmopnames worden afgespeeld door een ingebouwde computer en er zit een waterfilter in de pomp. Het komen en gaan van de geiten is geprogrammeerd en ook gekoppeld aan een verborgen opnemer in de pomp. Er is variatie bij de dieren: er zijn ook schapen en bokjes en soms komen de twee ezels.
Wat heeft dit met onderzoek te maken, wat is de vraag waaraan promovenda Yuan Feng vier jaar gewerkt heeft? Haar vraag was of de pomp en de activiteiten van de dieren ook een gunstig effect hebben op de bewoners van het verzorgingstehuis. Verandert hun gedrag erdoor, reageren ze er überhaupt op?
Om die vragen goed te beantwoorden kon Yuan Feng niet werken op de manier waarop traditionele psychologen hun testen uitvoeren. Sommige bewoners van het verzorgingshuis vergeten heel veel, hebben Alzheimer bijvoorbeeld en ze gaan zeker geen vragenlijsten invullen. Daarom is in dit onderzoek gewerkt met waarnemers, die zorgvuldig gekeken hebben wat de bewoners en de bezoekers deden. En met vragenlijsten voor de bezoekers en de vaste verzorgers. Er zijn nieuwe methoden ontwikkeld om nauwkeuriger vast te stellen hoe iemand beweegt. En de Laban-notatie die door professionele dansers wordt gebruikt, is gebruikt om de bewegingswaarnemingen op orde te krijgen. Er zijn ook verschillende varianten van de installatie vergeleken, bijvoorbeeld: helpt het om een soort robot-lammetje erbij te nemen? Dat is weer een andere ervaring, de bewoners met echt gevorderde dementie vonden het aaien fijn, sommigen vonden het wel raar zodra ze ontdekten dat het eigenlijk een robot was.
De voornaamste conclusie is dat de bewoners én hun familie plezier beleven aan de installatie met de waterpomp en de virtuele dieren. Dat ze er inderdaad door geactiveerd worden. Een van de bewoners van Berckelhof, met diagnose dementie zegt: "Elke keer als ik langskom, kom ik hier om te pompen om naar de schapen te kijken. Ze herinneren me aan mijn mooie jeugd".