Toolkit participatie – Interview Rose-Marie Dröes
‘Ontmoetingscentra zijn vanaf het begin opgezet samen met mensen met dementie en mantelzorgers, dus is het vanzelfsprekend om samen op te trekken bij alles wat je daar doet’, zegt hoogleraar psychosociale hulpverlening Rose-Marie Dröes van de afdeling Psychiatrie van het VU medisch centrum. Ze vertelt over de verschillende manieren waarop ervaringsdeskundigen bij DemenTalent betrokken zijn. Bij dit project wordt gekeken hoe mensen met dementie hun talenten kunnen inzetten als vrijwilliger.
Uitwisseling met de deelnemers van de ontmoetingscentra is een vast onderdeel van het programma. ‘We hebben maandelijks een centrumoverleg met de deelnemers waarin we vragen of ze tevreden zijn en welke wensen ze hebben. Die werkwijze trekken we nu door in DemenTalent.’ In elk ontmoetingscentrum is bovendien een projectleider met dementie en een projectleider zonder dementie voor DemenTalent aangesteld. De projectleider met dementie is zelf ook deelnemer. Daarnaast neemt hij diverse taken op zich.
Projectleider met dementie
De projectleider kijkt of het informatiemateriaal voor deelnemers begrijpelijk is en treedt naar buiten over het project. ‘Het zijn goede ambassadeurs. Dat begint al in de voorbereidingsfase. In het begin van het project gaan ze mee kijken welke instellingen in de buurt misschien vrijwilligers willen plaatsen. Tijdens het project vertelt hij of zij over het project aan geïnteresseerden, soms op huisbezoek en soms bij het ontmoetingscentrum. Vervolgens gaat de projectleider ook met de deelnemers in gesprek over wat het vrijwilligerswerk voor hen oplevert. Op verschillende momenten spelen zij dus een rol.’
Dröes gaat vervolgens direct verder met de projectgroep van het onderzoek. ‘Eerst hadden we eens per maand een vergadering, nu is dat eens in de twee maanden. En ook in deze projectgroep zit een mantelzorger. Hij heeft meegedacht over de samenvatting op de website en over de projectopzet en de uitkomstmaten. Nu het project opgezet is, kijkt hij zelf op basis van de agenda of hij bij een bijeenkomst wil zijn. Hij zal straks zeker ook betrokken worden bij de PR en bij filmpjes die we willen maken over DemenTalent. Daar is hij het meest in geïnteresseerd, dus daar geeft hij zijn inbreng over.’
Kritische vragen beantwoorden
Behalve dat mensen met dementie betrokken zijn in de rol van locale DemenTalent projectleider en dat een mantelzorger lid is van de projectgroep, is vanuit Memorabel ook ervaringsdeskundige Erna van Lunteren op projectbezoek geweest. Zij heeft vanuit een andere invalshoek het project bekeken en als vertegenwoordiger van de subsidiërende partij ook kritische vragen gesteld. Dröes sprak met haar over de mogelijkheden van mensen met dementie om vrijwilligerswerk te doen en gaf uitleg over hoe zij hier in het project rekening mee houden.
Van Lunteren en Dröes bespraken ook de uitrol van het project naar andere landen en de continuïteit in de centra die nu starten. ‘Het DemenTalent project is een onderdeel van een groter geheel dat al 25 jaar loopt, namelijk: de Ontmoetingscentra. Met de koppeling van innovatieve interventies aan bestaande ontmoetingscentra proberen we te bevorderen dat ze zich via de 145 Ontmoetingscentra in Nederland als een olievlek verspreiden. Zo voorkomen we dat het aanbod nog verder gefragmenteerd raakt. Bovendien ontstaan zo centra in de wijk waar voor iedereen gepaste ondersteuning te krijgen is. Dat heb ik proberen uit te leggen.’
Beeldvorming veranderen
Dröes ziet dat in de maatschappij nog steeds het beeld overheerst dat mensen met dementie nog maar weinig kunnen. ‘Zouden we dit ook denken van mensen die kanker hebben? Waarschijnlijk niet. Wij willen met ons project taboe doorbrekend zijn, door anders tegen mensen met dementie aan te kijken en hierover te vertellen en te publiceren. Wij laten zien wat ze doen, hoe ze daar plezier in hebben en wat dat de maatschappij oplevert.’ DemenTalent kan niet zonder de hulp van mensen met dementie en mantelzorgers. ‘En bovendien: iedereen heeft zijn eigen verhaal. Het is verfrissend om de eigen kijk van mensen te horen. Het brengt je op ideeën.’