Veelgestelde vragen over het voorkomen van dementie
In de afgelopen jaren hebben we vele vragen van mensen beantwoord over het voorkomen van dementie. In dit artikel komen we terug om de meest gestelde vragen. Hoe kun je dementie voorkomen én wat zijn nu oorzaken van dementie die we al dan niet kunnen voorkomen?
Wat is er bekend over het effect van koffie, thee, suiker en alcohol?
Kunnen koffie en thee het risico op dementie verminderen? En alcohol of suiker? Er zijn vele studies gedaan naar het effect van deze voedingsmiddelen op dementie, alsmede naar het effect van verschillende vitamines. Hoewel we kunnen zeggen wat gezond is voor het lichaam en wat niet, zijn er geen voedingsmiddelen gevonden die dementie met zekerheid voorkomen of juist veroorzaken.
Welke voeding helpt bij het gezond houden van het brein?
Het effect van voeding op onze gezondheid is onomstreden. Steeds meer onderzoeken tonen aan hoe voeding kan helpen bij het voorkomen (preventie) van ziektes. Bij het voorkomen van dementie is het echter niet zo dat één voedingsmiddel beschermend werkt. Maar er is wel een gezond dieet, dat het risico op dementie en verschillende andere aandoeningen lijkt te verlagen, het mediterraan dieet.
Komt dementie weinig voor in India, door het gebruik van kurkuma?
Kurkuma, een geel specerij en in Nederland vooral bekend als bestandsdeel van kerriepoeder, wordt in India veel gegeten. In het laboratorium blijkt het interessante eigenschappen te hebben en de vorming van schadelijke eiwitneerslagen tegen te gaan. Helaas bleek onderzoek naar het specerij tegen alzheimer niks op te leveren.
Werkt Ginkgo biloba om dementie te voorkomen?
Het Chinese kruid "Ginkgo biloba" wordt al tientallen jaren aanprijst als hét middel om dementie te voorkomen. Het heeft daardoor ook de belangstelling opgeroepen van verschillende wetenschappers. Helaas hebben nu al verschillende onderzoeken uitgewezen dat het middel dementie niet kan voorkomen.
Wat moet je eten als je al dementie hebt?
Mensen met dementie krijgen een probleem met het gewicht. Sommige mensen krijgen last van overgewicht doordat ze veel gaan eten. Vaker komt het echter voor dat mensen met dementie erg veel afvallen en ondergewicht ontwikkelen. Goed en gezond eten is belangrijk om zo gezond mogelijk te blijven. Juist voor mensen met dementie is dat erg belangrijk. Op dementie.nl vind je hier veel informatie over.
Hoeveel is voldoende bewegen, en hoe kan ik meer bewegen?
Veel onderzoek laat zien dat mensen die voldoende bewegen minder vaak dementie krijgen. Volgens de Nederlandse beweegnorm zouden we vijf dagen per week een half uur moeten bewegen. Op onze webpagina over bewegen vind je ideeën om in clubverband, in een groep of juist individueel meer te bewegen.
Hoe pas ik meer bewegen in mijn dagelijks leven?
Heb je vandaag weinig aan beweging gedaan? Je bent niet alleen. Meer dan de helft van de volwassenen haalt de Nederlandse beweegnorm niet. Met een als-dan plan als ‘mind-hack’, wordt dit veel makkelijker. Aan de hand van simpele plannen leren we onszelf een gewoonte aan, waardoor we de beweegnorm met gemak kunnen halen.
Hoe kun je meer bewegen met een lichamelijke handicap?
Sporten is voor iedereen goed, toch is het voor veel mensen lastig om te sporten door een aandoening, ziekte of andere (ouderdoms)klachten. Gelukkig zijn er veel websites met tips, om een sport te vinden die bij je past.
Hoe blijf je actief met dementie?
Op onze veel bezochte pagina 100 activiteiten voor mensen met dementie, vind je ook veel nuttige, plezierige of uitdagende activiteiten, die ook het lichaam aan het werk houden. Vooral in de categorieën ‘buitenhuis’ en ‘in de keuken’. Ook via de spelcomputer is bewegen tegenwoordig mogelijk. Dat lees je in het artikel over ‘Exergaming’.
Hoe stimuleer je iemand met dementie om te bewegen?
Op dementie.nl staat veel informatie over omgaan met dementie, onder andere over gezond blijven. Op dementie.nl/beweging lees je hoe je iemand kunt stimuleren meer te bewegen, maar er staan ook artikelen over bijvoorbeeld de voordelen van bewegen en oplossingen voor als bewegen moeilijker gaat.
Hoe stop je met roken?
Roken is een belangrijke risicofactor voor dementie en andere ziekten. Stoppen is door het verslavende effect van nicotine echter lastig. Misschien heb je al eens geprobeerd te stoppen. Maar wist je dat mensen die het al eens geprobeerd hebben een grotere kans hebben om nu succesvol te stoppen?
Hoe houd je de hersenen actief?
Een kruiswoordraadsel of een sudoku is leuk en ontspannend. Maar het daagt je brein niet voldoende uit om de kans op dementie te verkleinen. Daarvoor zijn complexere activiteiten nodig.
Hoe houd je een gezond sociaal netwerk?
Steeds meer onderzoek toont aan dat sociale activiteiten belangrijk zijn voor het brein. Zo hebben mensen die zichzelf omschrijven als eenzaam, later meer kans op dementie. Niet voor iedereen is het leggen van (nieuwe) sociale contacten echter even makkelijk. Er is echter wel veel hulp beschikbaar. Zeker ook voor mantelzorgers, die tijdens het zorgen vaak moeite hebben hun sociale netwerk in stand te houden.
Hoe zorg je goed voor je gehoor?
Steeds meer onderzoeken wijzen erop dat een slecht gehoor een risicofactor is voor dementie. Nieuw onderzoek wijst er zelfs op dat een gehoorapparaat dit risico kan verkleinen.
Hoe houd je de bloeddruk in de gaten?
Een hoge bloeddruk is één van de risicofactoren van dementie. Maar hoe kom je erachter dat je bloeddruk te hoog is? De hartstichting adviseert vanaf je 40e regelmatig de bloeddruk te controleren.
Hoe kan actief blijven je hersenen beschermen tegen dementie?
Dementie wordt veroorzaakt door ziekteprocessen in het brein. Hoe kan het actief houden van je brein dan helpen tegen dementie, terwijl het niets doet tegen de ziekte? In deze blog schrijft onderzoekster Jet Vonk over ‘cognitieve reserve’, waardoor het brein weerbaarder is tegen dementie.
Hoe houd je je hersenen actief?
Er is helaas geen methode die garandeert dat je geen dementie krijgt. Wel laat onderzoek zien dat een actief brein de kans op dementie vermindert. In dit artikel krijg je tips voor actieve hersenen.
Moeten artsen schaken voorschrijven tegen dementie?
In 2019 had een onderzoeker een idee. Artsen moeten schaken voorschrijven ter preventie van dementie. Hard bewijs hiervoor ontbreekt helaas, maar het is voor velen een plezierige bezigheid. Ook zijn er vele manieren om het voor het brein nog interessanter te maken.
Hoe kun je leuke activiteiten uitdagender maken?
Lezers van onze nieuwsbrief stuurden hun favoriete hersenkrakers in. Alzheimer Nederland heeft daarna gekeken of we deze hersenkrakers nog iets uitdagender konden maken met een kleine aanpassing. Kun je jouw brein nog meer uitdagen?
Hoe blijf je mentaal actief met dementie?
Je brein actief houden is niet alleen belangrijk voor preventie. Ook voor mensen met dementie is dit belangrijk. Op onze veel bezochte pagina 100 activiteiten voor mensen met dementie, vind je veel nuttige, plezierige of uitdagende activiteiten, die ook de geest aan het werk houden. Kijk bijvoorbeeld in de categorieën ‘Activiteiten voor aan de eettafel’ en ‘Activiteiten om binnenshuis te doen’.
Zorgen appels voor nieuwe hersencellen?
Alzheimer Nederland krijgt iedere dag tientallen vragen van donateurs, lezers van de website en via de DementieLijn (voorheen AlzheimerTelefoon). Afgelopen week kregen we deze vraag: “Op 12 februari las ik in dagblad Trouw dat fruit goed is voor de aanmaak van nieuwe hersencellen. Is dit in de toekomst ook een oplossing voor dementie?”
Gezonde tip: Meet je bloeddruk
In de gezond brein nieuwsbrief geven we iedere maand een tip voor een gezonder leven. Iedere maand kijken we naar veelvoorkomend (on)gezond gedrag. Je hoeft echt niet iedere maand iets anders te doen. Maar zo af en toe zit er iets bij, dat bij je past! Deze keer: meet je bloeddruk.
Hoeveel alcohol is slecht voor het brein?
Alcohol is een relatief nieuwe risicofactor voor dementie. Eerder was al bekend dat zwaar alcoholgebruik slecht was. Nu blijkt dat ook minder alcohol al een negatief effect heeft op het brein.
Zijn appels goed voor nieuwe hersencellen?
Sommige berichten in de krant zijn te mooi om te controleren. In Trouw stond zo’n artikel. ‘Appels zouden zorgen voor nieuwe hersencellen’. Maar als je goed naar het onderzoek kijkt, blijft die conclusie dan overeind?
Werkt kokosolie tegen dementie?
Het was een aantal jaren geleden echt een hype. Kokosolie was goed tegen van alles. Verschillende pagina’s op internet beweerden dat het ook effect had tegen dementie. Er was en is echter weinig bewijs voor.
Hoe zorg ik voor minder suiker in mijn eten?
Veel Nederlanders eten ongemerkt te veel suiker. Van vruchtensappen tot suiker in koffie en thee. Hoe kun je je ongezonde gewoontes doorbreken?
Wat moet je doen bij over- of ondergewicht bij dementie?
Veel mensen met dementie vallen veel af. Daardoor zijn ze extra kwetsbaar voor ziekten. Sommige mensen met dementie gaan juist te veel eten. Wat kun je doen om het eten gezond te houden met dementie?
Is dementie bij mensen ouder dat 65 jaar, erfelijk?
Erfelijkheid speelt bij dementie op latere leeftijd een beperkte rol. Als je ouders dementie kregen na het 65e levensjaar, is de kans om zelf dementie te krijgen niet veel groter dan de algemene bevolking.
Is dementie bij mensen jonger dan 65 jaar, erfelijk?
Dementie op jongere leeftijd, is net als op oudere leeftijd meestal niet erfelijk. Kinderen hebben dan ook niet meer risico op dementie op jonge leeftijd dan de rest van de bevolking. Er bestaan echter wel zeldzame vormen die van generatie op generatie worden overgedragen.
Wat bepaalt hoeveel mensen met dementie er zijn in Nederland?
Of het aantal mensen met dementie toe of afneemt hangt af van heel veel zaken. Op sommige zaken hebben we invloed door gezond te leven. Maar ook dingen buiten onze invloed hebben mogelijk grote effecten
Krijgen mannen of vrouwen vaker dementie?
Meer vrouwen dan mannen krijgen dementie. Dat vrouwen ouder worden is hiervan de belangrijkste oorzaak. In onderzoek kreeg het verschil tussen mannen en vrouwen nog weinig aandacht. Toch is er informatie over de verschillen.
Hoe staat het met de ontwikkeling van medicijnen tegen dementie?
Op dit moment worden meer dan 100 verschillende medicijnen getest bij mensen met dementie. De meeste van deze medicijnen richten zich tegen de ziekte van Alzheimer.
Kan aluminium uit pannen, deodorant of vaccins dementie veroorzaken?
Aluminium komt veel voor op aarde en is daarom ook aanwezig in water, voedsel, medicatie, cosmetica en ook in de lucht. Er is veel onderzoek gedaan naar aluminium en dementie. Dat onderzoek kon geen verband aantonen tussen hogere inname van aluminium en dementie.
Is groene thee goed voor mensen met dementie?
Veel mensen zweren bij een paar lekkere kopjes groene thee per dag. Maar kan het ook dementie voorkomen of vertragen? Onderzoek bij cellen en proefdieren stemde hoopvol. Helaas heeft het onderzoek bij mensen niet aangetoond dat het werkt.
Kan het knuffelhormoon oxytocine helpen tegen gedragsproblemen bij dementie?
Het hormoon oxytocine heeft invloed op ons gedrag. Kan het ook helpen tegen gedragsproblemen? Het onderzoek hiernaar is in volle gang. Het hormoon is echter niet zonder bijwerkingen. Van voedingssupplementen die zorgen voor extra oxytocine is het effect niet aangetoond.
Helpt wiet/cannabis of wietolie tegen dementie?
Op internet is veel te vinden over het effect van wiet/cannabis op dementie. Helaas ontbreekt gedegen wetenschappelijk onderzoek. Via tabletten bleek een werkzame stof uit wiet niet te helpen tegen onrust bij dementie. In pure vorm of als olie is de dosering van wiet lastig, waardoor de kans op bijwerkingen toeneemt.
Is de ziekte van Lyme een oorzaak van dementie?
In Nederland zijn steeds meer teken besmet met de ziekte van Lyme. De bacterie kan mensen ernstig ziek maken en ook zorgen voor klachten van het zenuwstelsel. Sommige mensen maken zich zorgen dat die klachten te verwarren zijn met dementie. Artsen zijn echter eensgezind. Dat de ziekte van Lyme zo op dementie lijkt zonder andere klachten is zeer onwaarschijnlijk en praktisch onmogelijk.
Krijgen meertalige mensen vier jaar later dementie?
In de media wordt vaak gezegd dat meertalige mensen vier jaar later klachten van dementie ondervinden vergeleken met mensen die maar één taal spreken. Dementie met vier jaar uitstellen, dat is nogal wat. klopt deze bewering wel?
Is drop wel zo onschuldig voor je gezondheid?
Het typisch Nederlandse snoepgoed is voor veel mensen moeilijk te weerstaan. Maar ach, drop is toch niet zo ongezond? Toch zit er een stofje in drop dat ongemerkt je bloeddruk kan verhogen. En een verhoogde bloeddruk is één van de risicofactoren voor dementie.
Hoe kan je dingen beter onthouden?
Oeps, de verjaardag van een goede vriendin vergeten. En hoe heet die nieuwe collega ook alweer? Iedereen vergeet wel eens wat. Dat is niet gek, maar wel vervelend. Gelukkig kun je jouw brein een beetje helpen door meer aandacht aan een woord te geven. Probeer het zelf uit met de volgende tips.
Hoe houd je gezonde voornemens vol?
Bedenk jij ook elk jaar goede voornemens? Zoals gezonder eten, meer bewegen, meer tijd met vrienden en familie doorbrengen of beter concentreren? Goede voornemens bedenken is niet zo moeilijk, maar ze volhouden is veel lastiger. Met de volgende tips kun je jouw goede voornemens dit jaar wel volhouden.
Mijn (groot)ouders hebben dementie, krijg ik het ook?
Soms komt dementie vaak voor in een familie, maar meestal heeft dit niets met erfelijkheid te maken. Toeval speelt hierbij een grote rol. Iedereen heeft namelijk al een groot risico op dementie; 1 op de 5 mensen krijgt in zijn leven dementie.
Helpt (kauwgom) kauwen tegen dementie?
Kauwgom kauwen heeft mogelijk positieve effecten op het geheugen, maar er is helaas geen bewijs voor effecten op de lange termijn. Wel weten we dat kauwgom kauwen goed is voor het gebit. Dat is belangrijk voor mensen met en zonder dementie.
Veroorzaken eiwitten uit voeding samengeklonterde eiwitten bij alzheimer?
Je hebt het vast wel eens gehoord; samenklontering van eiwitten in het brein, ofwel plaques, zorgt voor het ontstaan van alzheimer. Zijn de eiwitten die we binnenkrijgen via voedsel schadelijk voor het brein?
Neemt het risico op dementie toe na één nachtje slecht slapen?
Iedereen slaapt wel eens een nacht slecht. De dag erna ben je meestal wat sneller overprikkeld en kan het moeilijk zijn je te concentreren. Dit merk je direct na een nachtje slecht slapen, maar wat zijn eigenlijk de gevolgen voor onze hersenen? En verhoogt een slechte nachtrust het risico op dementie?
Vergeetachtigheid: wanneer moet je je zorgen maken?
Ongeveer 40% van de Nederlandse bevolking van 25 jaar en ouder vindt zichzelf vergeetachtig. Bij mensen van 70+ is dat zelfs wel 50 tot 80%. Een vraag die we bij Alzheimer Nederland vaak voorbij zien komen is dan ook; is mijn vergeetachtigheid normaal of een eerste teken van dementie? In verreweg de meeste gevallen is er niks aan de hand. Maar het is wel vervelend! Lees hier hoe je daar beter mee kunt omgaan.
Heb ik met alleen huishoudschool meer kans op dementie?
Op onze website kun je lezen dat je hersenen actief houden goed is. Ook een opleiding is belangrijk om je kans op dementie te verlagen. Hier krijgen we vaak de volgende reactie op: ‘ik mocht in de jaren 50 alleen de huishoudschool doen. Heb ik nu meer kans op dementie?’
Gratis e-training 'Houd je hersenen gezond'
Wil je meer weten over hoe je je brein gezond houdt? Meld je dan aan voor de gratis e-training en krijg in zes weken tijd nieuwe inzichten, praktische tips en leuke uitdagingen.
Het voorkomen van dementie
Wetenschappers denken dat tot 30% van het aantal gevallen van dementie voorkomen kan worden, als we allemaal gezonder gaan leven. Wat zijn dan de belangrijkste risicofactoren en wat kun je er zelf aan doen?