Lize Jiskoot - Young Outstanding Researcher Award

Het eerder en beter stellen van de diagnose FTD is dan ook Lize’s doel. Ze doet al meer dan 10 jaar wetenschappelijk onderzoek naar de eerste hersenveranderingen bij mensen met FTD. Lize onderzoekt gezonde mensen, die een grote kans hebben om FTD te krijgen, omdat het veel voorkomt in hun familie. In de beginfase van de ziekte zijn deze hersenveranderingen nog klein – zo klein dat we deze niet goed kunnen meten met de neuropsychologische testen die we nu hebben, denk bijvoorbeeld aan het tekenen van een klok of het onthouden van een woordenlijst. 

Maar Lize denkt dat er veel informatie te halen valt uit hoe iemand praat. En dat er bij mensen met FTD veel kleine veranderingen zijn in de taal, die we niet met onze oren kunnen horen. Met een spraakapparaat heeft Lize daarom opnames gemaakt van de mensen met een grote kans op FTD, terwijl ze een plaatje beschrijven en over hun laatste vakantie vertellen. De computer onderzoekt vervolgens automatisch de opnames, en kijkt bijvoorbeeld naar de snelheid van praten, welke woorden iemand gebruikt, en of iemand vlak of juist met veel melodie praat. Door deze opnames te vergelijken met mensen die geen FTD gaan krijgen kan Lize kijken wat de eerste veranderingen in de taal zijn bij mensen met FTD.

Deze informatie kan helpen om de diagnose beter en eerder te stellen, omdat we dan weten welke veranderingen er zijn in de taal, en wanneer deze precies ontstaan. Ook kunnen we dan gerichte adviezen geven over hoe om te gaan met de taalproblemen, zodat mensen met FTD langer en beter kunnen blijven praten met hun naasten. Als laatste kunnen taalveranderingen gebruikt worden als uitkomstmaten in medicatieonderzoeken voor FTD, zodat we weten wanneer we moeten starten met de behandeling en of deze werkt.